Auteur: Berthold Gunster

ISBN 978 90 229 9144 2

Theatermaker en regisseur Berthold Gunster startte in 1996 met Ja-maar. Zijn idee was om onder deze titel een interactief theater- annex trainingsprogramma te ontwikkelen. Het moest een mengeling worden van cabaret, theater, lezing en interactie met het publiek.

Anno 2012 is Ja-maar uitgegroeid tot een organisatie met zo’n 20 medewerkers onder wie een flink aantal trainers en acteurs. Kern van de filosofie van Berthold Gunster is mensen te leren ‘omdenken’. Dat is een manier van denken waarbij je kijkt naar wat er is, en niet naar wat er zou móeten zijn.

 

 

Samenvatting boek ‘JA-MAAR^®’

De eerste bladzijde van het boek heeft de pakkende zin:

Ja-maar-mensen zijn voorbereid op tegenslag.

Maar hoe bereiden ze zich voor op succes?

Het boek is een aanrader voor wie zich herkent in deze eerste zin. Wil je meer weten over de inhoud? Lees dan verder.

We zijn zo goed geworden in het polderen, draagvlak creëren, compromissen sluiten, alle meningen horen, iedereen binnenboord houden, niemand tegen de borst stoten, doorpraten tot we eruit zijn, dat we niet in de gaten hebben dat het onze nationale valkuil is geworden.

En wat gebeurt er met ons als we onder tijdsdruk beslissingen moeten nemen? Dan raken we in de stress. En hoewel we ja-en-gedrag willen vertonen, hebben we de neiging ja-maar te zeggen.

Als je met een ja-maar-blik kijkt, dan kijk je niet, maar dan vergelijk je wat je ziet met hoe het had moeten zijn. Kijken met zo’n blik leidt tot teleurstelling: je ziet dingen niet die je wel had verwacht, maar die er niet zijn.

Het boek is geschreven voor iedereen die last heeft van dit ja-maar-gedrag. Van anderen of van zichzelf. Hoe maak je de overgang van ja-maar-gedrag naar ja-en-gedrag? En hoe ga je om met mensen die (bij voortduring) ja-maar-gedrag vertonen? Dat is nog een hele kluif. Want waar je goed in bent, raak je aan gehecht.

 

Wat is precies het verschil tussen ja-maar en ja-en? Is ja-maar altijd ‘verkeerd’?

Of dit boek over jou gaat? Vul de vragenlijst in het boek in. Je weet na het invullen van de vragenlijst of je een ja-en, nee want, ja-maar gedrag aanneemt. Veel succes met de uitslag en ik ben benieuwd wat je eerste reactie zal zijn.

Als je iets onverwachts overkomt, kun je op allerlei manieren reageren: verbaasd, opgelucht, geïrriteerd, geschokt, blij. Het lijkt alsof er duizenden verschillende reacties mogelijk zijn op een gebeurtenis. Maar in essentie zijn alle reacties samen te vatten in drie basisposities:

–       Accepteren (ja-en)

–       Verzet (nee-want)

–       Kritische observatie (ja-maar)

Ja-en: een wereld zonder grenzen

Wie een situatie kan accepteren en een nieuw plan kan trekken, is onmiddellijk in harmonie met zijn omgeving. De Ja-en reactie geeft rust, handelingsperspectief en plezier.

Ja-en is de positie van accepteren en toevoegen. Let wel: accepteren is iets (wezenlijks) anders dan berusten. 

Wie een ja-en-reactie vertoont, past zijn visie aan aan de feiten.

Ja-en-zeggers gaan voor hun geluk.

Wie met een ja-en-blik kijkt, verwacht minder en kijkt beter. Wie met een ja-en-blik waarneemt, zal letterlijk meer kansen en mogelijkheden zien dan iemand die op zoek is naar wat er niet is.

Nee-want: een streep trekken

De nee-want-reactie leidt tot strijd en verzet.  Nee-want is de positie van strijd of conflict. De positieve kant daarvan is assertiviteit. Zoals ja-en de wereld zonder grenzen is, zo is nee-want de wereld van begrenzing.  Wie geen nee kan zeggen, leidt een leven dat wordt bepaald door wenen en behoeften van anderen.

Nee-want is de positie van conflict en strijd.

Wie een nee-want-reactie vertoont, past de feiten aan aan zijn visie.

Nee-want-zeggers gaan voor hun gelijk.

In plaats van nee te leren zeggen, is het veel effectiever te beginnen geen-ja te zeggen.

In plaats van assertiviteit bij te leren, kun je aardig-zijn beter afleren.

Als je stopt met ja zeggen tegen de dingen die je niet wilt, doe je steeds meer de dingen die je wél wilt. En zul je ook steeds minder vaak nee hoeven zeggen.

Ja-maar: ik stond erbij en keek ernaar

De ja-maar-reactie leidt tot een afwachtende houding. Het belangrijkste kenmerk van ja-maar is het niet-handelen. Wie ja-maar zegt kijkt ernaar en denkt erover na. Weet nog niet precies wat te doen. Ja-en en nee-want leiden tot handelen, ja-maar tot niet-handelen. Ja-maar is ‘ik stond erbij en ik keek ernaar’.

Ja-maar is de positie van twijfel.

Wie een ja-maar-reactie vertoont, weet (nog) niet wat de beste strategie is: zal ik de feiten aanpassen aan mijn visie of mijn visie aanpassen aan de feiten? Of van beide een beetje.

Ja-maar-zeggers gaan (voorlopig) nergens voor.

 Een ja-maar-blik neemt vooral waar wat er niét is. wat er mist, ontbreekt, niet goed is aan de werkelijkheid. Een ma-maar-blik leidt daarom per definitie tot teleurstelling.

Hoe leer je van ja-maar naar ja-en te gaan?

Berthold Gunster beschrijft op een heldere wijze hoe angst, vasthouden aan regels, valse bescheidenheid, belemmerend kan werken.

 

Maar, maar, maar, maar, maar,

maar, maar, maar, maar, maar, maar, maar,

maar, maar, maar, maar…

NAAR

 

JA, MAAR WAT ALS ALLES LUKT?

 

Zie het leven als een geschenk.

Het enige wat je hoeft te doen is het uit te pakken.

 

Je kunt het ook niet uitpakken.

Dat heeft een groot voordeel: het zal nooit tegenvallen.

Heel veel plezier met het lezen van dit prachtige boek. Het staat vol verhelderende en humoristische voorbeelden. Ik raad dit boek vele cliënten aan. Ook zij zijn enthousiast over de inhoud. Het helpt hen om anders naar het leven te kijken en er naar te handelen.

Interesse in het boek? Je kunt het hier bestellen.